Hillenraad100 beoordeelt de ondernemingen op basis van strategie, marktpositie, organisatie, performance, innovatie en maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. Het bedrijfskundige model heeft een bredere scope en beoordeelt in totaal op vijf pijlers.

De Hillenraad100 is een open competitie, iedere onderneming die voldoet aan de toetredingscriteria kan zich aanmelden en meedingen naar een notering in de lijst. Voorwaarde is dat de onderneming haar hoofdactiviteit uitoefent binnen het tuinbouwcluster in Nederland, waarbij de Nederlandse activiteiten een substantieel onderdeel uitmaken van de totale ondernemingsactiviteiten. Ondernemingen moeten minstens vijf jaar actief zijn. Hillenraad100 baseert daarbij zich op gezamenlijke groepsactiviteiten; zusterbedrijven komen niet in aanmerking voor aparte noteringen. Ten slotte zijn branche- en vakorganisaties en generieke dienstverleners (zoals banken, verzekeraars of accountants) uitgesloten.

Hillenraad zoekt ook zelf naar kandidaten en baseert zich in haar beoordeling op informatie uit openbare bronnen, persberichten, databanken voor bedrijfsinformatie en natuurlijk ook op de gegevens die door de bedrijven zelf worden aangeleverd. Ons doel is de ondernemingen op een positief kritische wijze te beoordelen en te ranken.

Enza Zaden nummer één in Hillenraad100

Op vrijdag 4 november jl. werd in het Kunstmuseum Den Haag de Hillenraad100 bekendgemaakt. De lijst met de honderd meest toonaangevende ondernemingen in de Nederlandse (glas)tuinbouw wordt dit jaar aangevoerd door Enza Zaden. Themaprijzen waren er voor Floral Trade Group, ISO Group en Best Fresh. Vanwege de uitdagingen waar de sector voor staat was gekozen voor een inhoudelijke bijeenkomst voor de bekendmaking: de Hillenraad Horti Convention. Centraal thema daarbij was het dilemma tussen individualiteit en collectiviteit.

Enza Zaden werd tijdens de Hillenraad Horti Convention uitgeroepen tot de meest toonaangevende onderneming in de Nederlandse tuinbouw. Het Expertcomité van de Hillenraad100 roemt de innovatiekracht van het bedrijf, de focus op technologie én markt en de internationale groei. Uit het juryrapport: “Enza heeft een ijzersterke positie en ligt vol op koers om blijvend bij te dragen aan betere en gezondere voeding voor de wereldbevolking. Indrukwekkend feit: ruim 460 miljoen mensen eten groenten die zijn voortgekomen uit de veredelingsprogramma’s van Enza.”

De toonaangevende nummer 100 van de Hillenraad100 editie 2022 is Havatec uit Nieuw Vennep. De machinebouwer voor met name de tulpenbroeierij is een mooi voorbeeld van een onderneming die dat inspeelt op de behoefte aan automatisering en mechanisering in de sector. Havatec snapt dat kostenbesparingen op arbeid cruciaal zijn om de sector gezond te houden.

De gezamenlijke omzet van de top 100 is ten opzichte van 2019 met 17,5% gestegen naar 12,43 miljard euro. Ook internationalisering is een duidelijke trend, de top 100 heeft gezamenlijk inmiddels 433 buitenlandse vestigingen. De top 100 biedt werkgelegenheid aan ruim 58.000 mensen.

Themaprijzen
De BDO Themaprijs Familiebedrijf van het Jaar 2022 ging naar Floral Trade Group. Dit familiebedrijf groeit door overnames van kleinschalige bedrijven en weet daarbij de cultuur en het karakter van het familiebedrijf te behouden. De NPM Capital Wendbaarheidsprijs werd overhandigd aan ISO Group. Deze leverancier van onder meer stekrobots, heeft blijk gegeven van enorme wendbaarheid. Door slimme allianties met andere leveranciers en door goed marktonderzoek weet het bedrijf ook andere markten aan te boren. De Maatschappij Dichtbij Prijs, gesponsord voor Venéco, is uitgereikt aan Best Fresh. De Foundation van Best Fresh ondersteunt als ANBI-stichting goede doelen, maar initieert ook zelf projecten. De maatschappelijke betrokkenheid is daarmee goed verankerd in de onderneming.

Eregalerij
De nieuwe Hillenraad100 telt in totaal veertien nieuwkomers. Daarnaast groeiden drie bedrijven door naar de categorie 500+, ondernemingen met meer dan 500 miljoen euro omzet. De Eregalerij met 500+-ondernemingen is toegenomen van tien naar veertien bedrijven. Deze ondernemingen staan voor een gezamenlijke omzet van 73 miljard euro en bieden werkgelegenheid aan ruim 200.000 mensen wereldwijd.

Onvrede in de maatschappij
In de Hillenraad Horti Convention was ook veel tijd voor een inhoudelijk programma. Socioloog Frits Spangenberg sprak over de huidige onvrede in de maatschappij en over het dilemma tussen individualisering en collectiviteit. De tuinbouw is in de vorige eeuw groot geworden door coöperaties, maar heeft dat sinds de jaren negentig grotendeels losgelaten door de focus op professionalisering en schaalvergroting. De maatschappelijke problematiek waarmee de sector vandaag de dag te maken heeft, kan echter alleen collectief worden opgelost. Spangenberg riep de aanwezigen op om de kracht van het collectief te hervinden.

Toekomstbestendige tuinbouw
Een groep van tien ondernemers is inmiddels met elkaar in gesprek over een toekomstbestendige tuinbouw. Zij praten over de belangrijkste duurzaamheidsvraagstukken van dit moment: energietransitie, CO2 reductie, bestrijdingsmiddelengebruik en arbeidsmigrantenhuisvesting. Namens hen schoven Edith Bentvelzen van Ter Laak Orchids, Jan Opschoor van Growers United en Peter Maes van Koppert tijdens de Hillenraad Horti Convention aan tafel aan. Onder leiding van Sacha de Boer werden met de zaal meerdere stellingen en oplossingsrichtingen besproken. Dit leverde boeiende inzichten op, maar bovenal het vertrouwen dat de sector over voldoende veerkracht beschikt om ook de recente uitdagingen het hoofd te bieden. Daarover binnenkort meer.