ROBOTS & COBOTS: DE NIEUWE HANDEN IN DE TUINBOUW

 

Robots krijgen een steeds stevigere voet aan de grond in de tuinbouw. Niet alleen worden ze ingezet om werk dat steeds minder mensen willen doen uit te voeren, ook worden ze steeds slimmer.

 

Verse producten, zoals komkommers en tomaten, maar ook planten zijn allemaal kwetsbaar. Robots in de tuinbouwsector moeten dus zeer voorzichtig te werk gaan.

 

Viscon Group maakt automatiserings- en robotiseringsoplossingen voor onder andere de tuinbouw, AGF en voedselproductie. ‘De rode draad is dat we producten oppakken en verplaatsen,’ zegt Joep Matthee. ‘Dit zijn doorgaans arbeidsintensieve handelingen.’

 

STEKJES
Neem de AutoStix: een systeem van Visser Horti Systems (onderdeel van de Viscon Group) waarbij de supply chain van stekproductie is veranderd. Stekjes in Latijns-Amerika of Afrika worden doorgaans geoogst en in plastic zakken naar het noorden van de wereld vervoerd. Mensen planten deze stekjes hier dan met de hand. In het systeem van Viscon worden stekken verzameld in een biologisch afbreekbare cartridge; een soort strip waar 50 stekjes in kunnen. Deze cartridge kan in een machine die de stekjes automatisch plant met robotgrijpers. ‘De machine is sneller, nauwkeuriger en voorzichtiger en vervangt heel veel eentonig werk,’ zegt Matthee.

 

Machines en robots nemen steeds meer eentonige handelingen uit mensenhanden en zorgen ervoor dat er hoge kwaliteit snoepkomkommers in de supermarkt liggen. Camerasystemen controleren de kwaliteit van komkommers, waarna ze door robotarmen in de verpakking worden geplaatst. Daarna wordt de verpakking ook machinaal geseald, gelabeld en automatisch in dozen en op pallets gezet.

 

Het bedrijf WPS maakt sinds 2002 slimme automatiseringsoplossingen voor de tuinbouw, en dan vooral voor de sierteelt. In 2011 kwam daar de geprogrammeerde robotarm bij. Deze kan bijvoorbeeld planten van een tafel oppakken en wijder zetten, of planten inpakken, labelen en op een tray zetten. Allemaal repetitief en arbeidsintensief werk, waar in het verleden iemand zijn rug geen goed mee deed.

 

VOORDELEN: ‘DE BESTE WERKNEMER OOIT’
De gerobotiseerde machines besparen naast arbeid en energie ook ruimte. Het gangpad in een kas kan bijvoorbeeld verdwijnen als er geen mensen of transportwagens meer tussen de planten door hoeven te manoeuvreren om ze te bekijken of verplaatsen.

 

Volgens Anouschka Versleijen, managing director bij de stichting RoboValley in Delft, springen robots in op twee behoeftes in de sector. ‘Arbeid is schaars: veel partijen zijn op zoek naar manieren om met minder arbeidskrachten hetzelfde werk kunnen doen. Daarnaast is er de grote wens om technologie te gebruiken om producten efficiënter te telen. Door meer over bijvoorbeeld de groeicyclus van een plant te leren, krijg je een betere tomaat of komkommer.’

 

Volgens Xenia Klop van WPS is een robot de beste werknemer die een bedrijf ooit kan hebben. ‘Hij wordt niet ziek, is nooit moe, kan repetitief en fysiek zwaar werk doen en wordt dit niet zat.’ Matthee beaamt de voordelen die robots de sector bieden: ‘Zowel de kwaliteit van producten als de snelheid van het proces gaan erg omhoog.’

 

ONTWIKKELINGEN: ‘GROENE VINGERS VERSTERKEN’
De grootste ontwikkelingen in de robotisering vinden volgens Versleijen op dit moment plaats op het gebied van machine learning en controle. Machine learning betekent dat robots meer informatie kunnen vergaren. ‘Een robot kon voorheen niet goed het verschil tussen twee komkommers zien, terwijl in de tuinbouw toch geen twee producten precies hetzelfde zijn. Nu kunnen zelflerende machines dit verschil steeds beter te zien. Hierdoor wordt geautomatiseerd oogsten, sorteren en plukken mogelijk, omdat de robot precies kan zien wanneer de vrucht rijp is en geplukt kan worden,’ zegt Versleijen.

 

Daarnaast is het mogelijk om steeds meer data en informatie uit een kas te halen. ‘In een kas heeft een tuinder al een hoge mate van controle over de groeiomstandigheden van een gewas,’ zegt Versleijen. Meer data zorgt voor nóg meer controle doordat precies duidelijk wordt wat de invloed van bepaalde omstandigheden op de groei en opbrengst van gewassen is. Het wordt bijvoorbeeld veel gemakkelijker om te zien wat een ziekte of plaag veroorzaakt, en hoe je hier als tuinder (lokaal) tegen kunt optreden. ‘Een aantal start-ups in RoboValley maakt dit soort systemen die data vergaren. Ze versterken eigenlijk de groene vingers van de tuinder.’

 

NADELEN: VERDWIJNENDE BANEN?
Voor een ondernemer is een robot dus een goede investering, maar hoe zit het met de banen die door automatisering verdwijnen? In Nederland lijkt dit geen probleem te zijn. Het te automatiseren werk is niet populair: weinig mensen willen het uitvoeren.

 

‘Het vinden van geschikte arbeidskrachten is in de tuinbouw een enorme uitdaging. Mensen in de sector zullen robotisering eerder zien als oplossing voor dit probleem, dan als een fenomeen dat banen verdringt,’ zegt ook Versleijen.

 

ZOWEL DE KWALITEIT VAN PRODUCTEN ALS DE SNELHEID VAN HET PROCES GAAN ERG OMHOOG

Deel dit artikel ook op jouw sociale kanalen