Over de mogelijkheden van ai voor de tuinbouw zegt Jim Stolze: “alleen kunstmatige intelligentie gaat de tuinbouw niet redden. Maar het wordt wel een van de belangrijkste gereedschappen.”
Schrijver en ondernemer Jim Stolze is al vele jaren specialist in de toepassingen van kunstmatige intelligentie (AI). Hij is initiatiefnemer van de Nationale AI-Cursus en levert met zijn bedrijf Aigency AI-oplossingen aan grote bedrijven en organisaties, zoals Heineken, Talpa en het ministerie van VWS. Als zoon van een kassenbouwer en een tuindersdochter is de tuinbouw voor Jim vertrouwd terrein. Hij verdiende in de kassen z’n eerste zakcentjes, maar kreeg van zijn vader al op jonge leeftijd het advies om voor een andere sector te kiezen.
“Ik was altijd bezig met computers en die speelden in die tijd nauwelijks een rol in de tuinbouw. Dat is vandaag de dag echt anders. Het is voor nerds en geeks nu een fantastisch werkterrein. Enerzijds omdat de toepassing van data nog in de kinderschoenen staat en er grote stappen gezet kunnen worden. Anderzijds omdat het een sector is die er maatschappelijk toe doet. Het is toch geweldig om een bijdrage te kunnen leveren aan het grote vraagstuk hoe we de wereldbevolking blijven voeden?”
Geen magie
In dat grote vraagstuk is een belangrijke rol weggelegd voor AI. Kunstmatige intelligentie kan helpen bij het optimaliseren van de teelt, kan vraag en aanbod voorspellen en kan het oogst- en sorteerproces robotiseren door intelligente beeldverwerking. Jim tekent daarbij aan dat AI slechts een van de tools in de gereedschapskist is. “En zo moeten ondernemers dat vooral ook zien: het is een middel en geen doel op zich.” Hij benadrukt bovendien dat je niet van de ene op de andere dag met AI kunt starten. Hij legt uit: “Kunstmatige intelligentie gaat eigenlijk altijd over patroonherkenning en kansberekening. Op basis van data adviseert een apparaat of computerprogramma vervolgens de meest logische beslissing. Dan is het dus wel van essentieel belang dat er voldoende data beschikbaar is én dat de data klopt. Bedrijven die de afgelopen jaren consequent hebben geïnvesteerd in hun digitale transformatie kunnen eerder de vruchten van AI plukken. AI is geen magie, het is gewoon de volgende fase van digitalisering.”
Patronen herkennen
Data is dus een onmisbaar ingrediënt bij de toepassing van AI. Jim illustreert: “Als je kunstmatige intelligentie wilt gebruiken voor het maken van planningen heb je historische data nodig. Dus: hoe was je planning vorige week, vorige maand en zelfs vorig jaar op precies dezelfde dag? Een AI-systeem herkent de patronen en maakt op basis daarvan een voorspelling. In een goed AI-systeem kun je zelf ‘onder de motorkap’ kijken en zien hoe het systeem tot z’n beslissing komt. Wanneer nodig kun je dan nog bijsturen.” Gebruik je data die niet klopt, dan is het hele systeem waardeloos. En dat gebeurt volgens Jim veel vaker dan je zou verwachten. Bijvoorbeeld omdat ondernemers er ten onrechte van uitgaan dat alle data in het ERP-systeem correct is. Hij adviseert: “Neem een paar jonge mensen in dienst – of huur ze in – die de juiste skills hebben om data te verzamelen, te beoordelen en tecontroleren. Echt, dat is een eerste stap naar succes.”
Blockchain als oplossing?
Praten over data is al snel praten over blockchain. Ook daar ziet Jim kansen voor de tuinbouw. “Er is nog veel koudwatervrees. Bedrijven en organisaties zijn argwanend en willen niet alle data met elkaar delen. En dat hoeft dus ook niet. Wat mij betreft, gaat blockchain over data ontsluiten en niet over data delen.” Hij ziet vooral in de logistieke keten mogelijkheden om blockchain in te zetten. “Ook wanneer heel verschillende partijen willen samenwerken, bijvoorbeeld uit andere sectoren of industrieën, kan blockchain een oplossing zijn. En kunstmatige intelligentie zal daarin een rol van betekenis spelen.”
Ai-tuinbouwschool
Jim ziet in de tuinbouw dus enorme kansen voor het gebruik van data en noemt het een misverstand dat sommige bedrijven zichzelf niet zien als een datapartij. “Iedere onderneming produceert data en als je daar nu nog niks mee doet, moet je vandaag nog beginnen met bewaren en structureren.” Omdat het belang van data zo groot is, pleit de AI-specialist voor wat hij noemt ‘een AI-tuinbouwschool of AIproeftuin’. “Daarin zou de tuinbouw zelf het voortouw moeten nemen. Dit onderwerp is te belangrijk om het aan andere partijen over te laten. Het is bovendien een uitgelezen kans om meer jonge studenten naar de tuinbouw te lokken. En reken maar dat ze het naar hun zin gaan hebben: het is een sector waarin ze beslist hun creativiteit kwijt kunnen. De Jimmie van toen zou hier helemaal op z’n plek zijn!”